یادداشتی بر مجموعه‌شعر «جزیره‌ای در اتاق من»، سروده‌ي «مهدي مرداني» برایم نامه بنویس

کودک و نوجوان > فرهنگی - اجتماعی - محمد‌جواد کشوری:
۲۶نامه‌ی مشتاق که برای رسیدن به دست صاحبشان دل توی دلشان نیست. ۲۶شعر سپید از طرف یک نوجوان که باید برسد به دست پدر.

1. «در خانه‌ي کوچکي که با رنج ساخته‌اي

رازي هست

اين‌جا

جزيره‌اي هست

که سال‌هاست

من در آن به تنهايي زندگي مي‌کنم.»

 بله، ما نوجوان‌ها توي خانه براي خود جزيره‌هاي امن مي‌سازيم؛ جايي که قوانين خودمان حاکم باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما گاهي که به ساحل اين جزيره مي‌آييم دوست داريم کشتيِ شکوه‌مندي را از دور ببينيم و برايش دست تکان دهيم. ناخداي کشتي پدر است؛ همان‌طور که سکانِ کشتي را به دست گرفته، دوست داريم لبخند بزند. اما هميشه که اين‌طور نيست.

 

2. «جملات تو از جنس اين گوش‌ها نيستند.»

به قول «کريستين بوبن»، نويسنده‌ي فرانسوي: «هنر بزرگ، هنر فاصله‌هاست؛ اگر زياد نزديک شوي مي‌سوزي و اگر زياد دور شوي يخ مي‌زني.» پدر نزديک مي‌شود و ما فاصله مي‌گيريم، دور مي‌شود و دل‌تنگش مي‌شويم. کجاي کار ايراد دارد؟ کاش کسي بود که حرف‌هاي ما را براي هم ترجمه مي‌کرد.

نوجوانِ مجموعه‌شعرِ «جزيره‌اي در اتاق من» تصميم گرفته براي پدر نامه بنويسد؛ نامه‌هايي که شعرند، شعرهايي که نامه‌اند. آخر پدر‌ها عاشق شعرند و خيلي وقت است کسي براي آن‌ها نامه نفرستاده است.

 

3. فيلم «خيلي دور، خيلي نزديک» رضا ميرکريمي را احتمالاً ديده‌ايد. پسر مسعود رايگان عازم يک سفر رصدي مي‌شود و پدر که فهميده مشکلي براي پسرش پيش آمده، به جست‌وجوي پسر در بيابان‌ها سرگردان مي‌شود. بين پدر و فرزند خيلي چيز‌ها فاصله مي‌اندازد، اما در هر حال نخي نامرئي بين آن‌ها هست که به هم نزديکشان مي‌کند.

مهدي مرداني هم مثل رضا ميرکريمي از اين فاصله‌ها در شعر‌هايش استفاده کرده است.

 

4. خيابان‌هاي رابطه، يک‌طرفه نيستند. نوجوانِ اين مجموعه‌شعر هم بار‌ها از پدرش مي‌خواهد که برايش بنويسد.

«مرا دوباره بخوان

مرا بخوان

و برايم نامه بنويس.»

او سعي مي‌کند حال پدرش را بفهمد. حتي از او مي‌خواهد فقط نگاهش کند. نگاه، خودش يک نامه است پر از حرف‌هاي ناگفته.

«برايم نامه بنويس

و چشم‌هايت را برايم پُست کن.»

 

5. دور شديم و يخ زديم. حالا چه کار کنيم؟ اين يخ بايد شکسته شود. با يک لبخندِ گرم؟ با يک نوازش؟

«به کشف لحظه‌هاي آرام سفر کنيم

 تا بنشينيم

 گوشه‌اي از اين جزيره

و پا‌هايمان را به شن‌هاي فراغت بسپاريم

 بعد مثل دو مرد

 به دوست داشتن هم اعتراف کنيم.»

بله! يک اعتراف لازم است که اين يخ را بشکند.

 

6. ماهي سياه کوچولو را يادتان مي‌آيد؟‌‌ همان که قصه‌اش را صمد بهرنگي نوشت. او براي رسيدن به هدفش خطر کرد. بايد هم خطر مي‌کرد. نوجوان دوست دارد خطر کند، اما پدر‌ها و مادر‌ها هميشه نگران‌اند. يک دست نوجوان در دست خطر است و دست ديگرش در دست مطمئن والدين.

«دستم را‌‌ رها نکن

براي بادبادکي که نخش بريده شود

باد‌ها تصميم مي‌گيرند.»

اگر به حرف‌هاي نوجوان اهميت ندهند چه مي‌شود؟ ماهي سياه کوچولو به اميد زنده است. اميد را اگر بگيري انگار ماهي را از آب بيرون انداخته‌اي:

«از روزي که ماهي قرمز کوچکم

روي آب خوابش برد

و دست‌هاي تو دورش انداخت.»

 

7. با اين‌که همه‌ي ما تفاوت‌هايي با هم داريم و هرکدام دنيا را از زاويه‌ي ديد خود مي‌بينيم، ريشه‌هايمان يکي است.

«اگر من اشتباه نوشته شدم

خودت را دوباره مرور کن.»

توي اين دنيا همان‌طور که هر کسي راه خود را مي‌رود گاهي بايد به پشت سرش نگاهي بيندازد.

 

8. گفته‌اند بنشينيد و ويژگي‌هاي خوب كساني را يادداشت کنيد که مدت زيادي کنارشان هستيد. سعي کنيد علايق مشترکتان را پيدا کنيد. جزيره‌ي مشترکتان را بيابيد. آن وقت بنشينيد در آن جزيره و با آرامش با هم چاي بنوشيد، صحبت کنيد و خوش باشيد.

«بيا عقربه‌هاي ساعت را بچرخانيم

جايي در دل ثانيه‌ها

جزيره‌اي است

که ما را به هم مي‌رساند.»

 

9. يکي از مفاهيم مهم رباعيات خيام نيشابوري و حافظ شيرازي مفهوم «دم را درياب» است. چه‌قدر شيرين است لحظه‌هايي که پدر دغدغه‌هاي روزمره‌اش را کنار مي‌گذارد و پاي صحبت‌هاي فرزند نوجوانش مي‌نشيند.

«اين دقيقه‌ها را هيزم نکن»

«اعداد را فراموش کن

تا از زندگي لذت ببريم.»

 

10. مسعود کشميري تصويرگريِ اين کتاب را به عهده گرفته است. در زمينه‌ي تصاوير لکه‌هاي تيره‌رنگ ريز و درشت به چشم مي‌خورد كه به نظر مي‌رسد وظيفه‌ي انتقال نوسان احساسات نوجوان را به عهده دارند. كتاب‌هاي پرنده‌ي آبي، واحد كودكان و نوجوانان انتشارات علمي و فرهنگي (88774569) هم آن را روانه‌ي بازار كرده است.

 

در همین زمینه: جنگل انسان یک مدال و سه نشان از زبان ماهی سیاه کوچولو «بر بنیادهای هستی، داستانی از اوستا» و چند یاد‌داشت دیگر

منبع: همشهری آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۲۹۶۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (18 اردیبهشت)

گرم از دست برخیزد که با دلدار بنشینم
ز جام وصل می‌نوشم ز باغ عیش گل چینم

شراب تلخ صوفی سوز بنیادم بخواهد برد
لبم بر لب نه ای ساقی و بستان جان شیرینم

مگر دیوانه خواهم شد در این سودا که شب تا روز
سخن با ماه می‌گویم پری در خواب می‌بینم

لبت شکر به مستان داد و چشمت می به میخواران
منم کز غایت حرمان نه با آنم نه با اینم

چو هر خاکی که باد آورد فیضی برد از انعامت
ز حال بنده یاد آور که خدمتگار دیرینم

نه هر کو نقش نظمی زد کلامش دلپذیر افتد
تذرو طرفه من گیرم که چالاک است شاهینم

اگر باور نمی‌داری رو از صورتگر چین پرس
که مانی نسخه می‌خواهد ز نوک کلک مشکینم

وفاداری و حق گویی نه کار هر کسی باشد
غلام آصف ثانی جلال الحق و الدینم

رموز مستی و رندی ز من بشنو نه از واعظ
که با جام و قدح هر دم ندیم ماه و پروینم

تفسیر :

شرایط نابسامان و کنترل اوضاع از دست شما خارج شده، همیشه از سختی های راهی که در آن قدم گذاشته اید، آگاه بودید. همچنان در برابر مشکلات و رنج ها مقاومت کرده و استوار باشید.

به زودی لطف و رحمت خداوند شامل حال تان می شود و تحمل این همه سختی نتیجه خواهد داد. انسان صادق و وفاداری هستید، تنبلی نکنید و کارها را به تعویق نیندازید.

زندگی نامه حافظ

حافظ، شاعر فارسی زبان قرن هشتم هجری بوده که در سال ۷۲۷ هجری قمری در شهر شیراز متولد شد. پدر او بهاءالدین محمد نام داشت که در دوران کودکی حافظ، از دنیا رفت. حافظ در دوران نوجوانی شاگرد نانوا بود و به‌همراه مادرش زندگی سختی را سپری می‌کرد. گفته می‌شود او در اوقات فراغت خود به مکتب‌خانه‌ای که نزدیک نانوایی بود می‌رفت و خواندن و نوشتن را از همان جا فراگرفته است. او در مجالس درس علما و بزرگان زمان خود شرکت می‌کرد و نیز‌زمان برای کسب درآمد به کارهای سخت و طاقت فرسا می‌پرداخت. خانه حافظ در محله شیادان شیراز بود.

این شاعر بزرگ در دوران جوانی بر تمام علوم مذهبی و ادبی مسلط شد و در دهه بیست زندگی خود به یکی از مشاهیر علم و ادب سرزمین خود تبدیل شد. جالب است بدانید که او قرآن را به‌طور کامل حفظ بود و به همین خاطر تخلص حافظ را برای او انتخاب کردند. شمس الدین محمدبن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی حدود چهل سال در حوزه درس استادان آن زمان از قبیل قوام الدين عبدالله، مولانا بهاء الدين عبدالصمد بحرآبادی، مير سيد شريف علامه گرگانی، مولانا شمس الدين عبدالله و قاضی عضدالدين عيجی  شرکت می‌کرد و به همین خاطر به اکثر دانش‌های زمان خود مسلط بود.

حافظ در دوران شاه شیخ ابواسحاق به دربار راه پیدا کرد و شغل دیوانی را برای خود انتخاب کرد. او علاوه بر شاه ابواسحاق، در دربار شاهان دیگری همانند شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز حضور پیدا کرده بود. حافظ از طریق دیوانی امرار معاش می‌کرد و شاعری شغل اصلی او نبود. جالب است بدانید که بزرگ‌ترین گناه از نظر حافظ، ریاکاری و مردم‌فریبی بود. حافظ در دوران زندگی خود اشعار به‌ویژه غزلیات بسیار زیبا و معنی‌داری سروده است که نیز‌اکنون پس از گذشت قرن‌ها از آن، بوی تازگی داده و خواندنش آرامش‌بخش است. دیوان اشعار حافظ شامل غزلیات، قصیده، مثنوی، قطعات و رباعیات می‌شود.

حافظ در دوران جوانی عاشق دختری به نام شاخه نبات شد؛ البته برخی بر این عقیده‌اند که نام همسر حافظ نسرین بود و او این نام را به‌دلیل شیرین زبانی معشوقه‌اش به او اختصاص داده است. او برای رسیدن به معشوقه‌اش، ۴۰ شبانه روز را به‌طور مستمر در آرامگاه باباکوی شب زنده‌داری کرده و به دعا پرداخت. سپس، با شاخه نبات ازدواج کرد و حاصل این ازدواج یک فرزند پسر بود. حافظ تنها یک بار ازدواج کرد و پس از مرگ همسرش مجرد ماند. به همین خاطر بسیاری از عارفان و عاشقان، عشق مقدس و واقعی را در حافظ جستجو می‌کنند. پسر این شاعر بزرگ نیز در دوران جوانی در راه سفر نیمه‌کاره به هند همراه پدرش از دنیا رفت.

در تقویم رسمی ایران، ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ است و هر ساله در این روز مراسم بزرگداشت حافظ با حضور پژوهشگرانی در سراسر دنیا روی آرامگاهش در شهر شیراز برگزار می‌شود.

 

آثار حافظ

دیوان حافظ شامل ۵۰۰ غزل، ۴۲ رباعی و چند قصیده است که آن را در در ۵۰ سال از زندگی خود سروده است؛ یعنی به‌طور متوسط در هر سال تنها ۱۰ غزل سروده است؛ زیرا او در لحظاتی خاص به سرودن اشعار خود می‌پرداخت و تمرکز خود را روی خلق آثاری ناب گذاشته بود که شایسته مقام معشوق باشد. این نکته بسیار قابل‌توجه و تامل‌برانگیز بوده و به همین خاطر دیوان او را به یک کتاب خاص و خواندنی تبدیل کرده است. دیوان حافظ بیش از ۴۰۰ بار به زبان فارسی و زبان‌های دیگر دنیا به چاپ رسیده است. حافظ لقب ماهرترین غزل‌سرای زبان فارسی را نیز با اقتدار از آن خود کرده و تک بیت‌های او بسیار درخشان و تماشایی است.

شاید تعبیر کردن یا قدرت تاویل پذیری را بتوان از مهم‌ترین خصوصیات اشعار حافظ به حساب آورد؛ زیرا هر کس که دیوان حافظ را باز کرده و غزلی از آن می‌خواند، با توجه به شرایط روحی خود برداشت متفاوتی از آن می‌کند؛ به‌گونه‌ای که حافظ آن شعر را فقط برای حال آن لحظه او سروده است. در اشعار حافظ، تناسبات هنری به شکلی ظریف و دقیق رعایت شده‌اند و ایهام و ابهام را به جا و درست به کار برده است. در برخی از اشعار حافظ، زبان طنز نیز به کار گرفته شده تا ناگفته‌ها به کمک زبان طنز بیان شود.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: فال حافظ امروز : یک غزل ناب و یک تفسیر گویا (17 اردیبهشت)